Kara Delik Nedir?

Kara Delik Nedir?

Kara delik aslında adında bahsi geçtiği gibi bir delik değildir. Bu ismi almasının sebebi kendisine gelen ışığı geri yansıtmadığı için ortası simsiyah, buna karşın kara deliğin etrafında ışık saçan yüksek sıcaklıklı gaz ve tozlar vardır. Bu sebeple ortası boş yani delikmiş gibi görünür. Kara deliğin kütlesi çok büyük ve hacmi ise çok küçüktür. Bu sebeple uzay dokusu bükebilme özelliğine sahiptir. Bükülen uzay dokusu etrafında bulunan herşeyi içine çeker, galaxyleri bile... Bükülen uzay dokusunu hayal edemiyorsanız sadece evrenın sanki bir kumaş gibi olduğunu düşünüp(ki izafiyet teorisine göre öyle) aşağıdaki  görseli inceleyiniz. 

İlgili görseldeki  siyah nesneyi kara delik, mavi örtüyü de evrenin dokusu olarak düşünün. Bu deneyde örtüye atılan herhangi bir misket direkt olarak siyah nesne yani karadelik tarafından çekilecektir. Kara delikler bu mantıkla çalışır; çok yüksek kütleli olan bu kara delikler uzay dokusunu büker ve etrafındaki herşeyi kendi içine çeker. İçine dediğime aldanmayın aslında yanına çeker ve onunla birleşir. Bu sayede kütlesine kütle katarak evrende daha da derinleşir. Kara deliğin evrendeki derinliği o kadar fazladır ki bilim insanları ispatlanmasa bile onun başka bir boyutta olduğunu düşünür. Bu "Kara deliğin çektiği bir nesne başka boyutlara, bambaşka diyarlara gider" söz halk arasında kulaktan kulağa yayılır.

Peki Bu Delik Nasıl Oluşur?

Kara delikler 3 şekilde oluşur. 

1. Yıldız Kaynaklı Kara Delikler

Bir yıldızın ömrü dolduğunda, kendisini yok eder. Güneş’in dört kat büyüklüğündeki küçük yıldızlar ömrü sonlandığında, yeni çekirdek beyaz cüce veya nötron yıldızı olur. Büyük yıldızlar ise, yıldız kaynaklı kara delik oluşturabilirler. Yıldızın çökmesiyle oluşan kara delikler, son derece yoğundurlar(hacimleri küçük, kütleleri büyük). Olağanüstü yerçekimi kuvvetlerinin(Dokunun bükülmesi olayı) etkisiyle kara delikler, yakınındaki galaksilerden çektikleri toz ve gaz ile boyutlarını büyütürler.  

 

2. Devasa Kütleli Kara Delikler

Uzayda sayı olarak küçük boyutlu kara delikler fazla olsa da, devasa kütleli kara delikler daha etkilidirler. Devasa kütleli kara delikler kütle olarak Güneş’in milyarlarca katı büyüklüktedir. Devasa kütleli kara deliklerin oluşma yolları üçe ayrılır. Bunlar: Böylesine kara delikler Samanyolu Galaksisi dahil olmak üzere birçok galaksinin merkezinde bulunurlar. Merkezde, boyutunu büyütebilecek kadar malzemeyi içerisine çekip, devasa boyutlara ulaşabiliyorlar. Yüzlerce veya binlerce kara deliğin birleşmesiyle oluşabilirler. Büyük gaz bulutları ve bir grup yıldızın beraber çöküşüyle oluşabilirler. 

3. Orta Seviye Kara Delikler

Astronomlar kara deliklerin sadece küçük veya büyük boyutta olduklarını düşünüyorlardı. Fakat son araştırmalar orta büyüklükteki kara deliklerin var olabilme ihtimallerine ışık tuttu. Böylesine kara delikler bir yıldız kümesindeki yıldızların zincirleme olarak çarpışmasıyla oluşabiliyor.