ASCH Deneyi

 Günlük hayatımızda, arkadaşlarımızla dışarıda eğlenmek planlar yaparken çoğu zaman o gruptaki baskın karakter mi oluyoruz? Yoksa kararı gruptakiler alıyor ve biz de uyum mu sağlıyoruz? Bir şeyi istemediğimiz zaman bunu açıkça söyleyebiliyor muyuz? Ya da bir yanlışı tespit ettiğimizde, diğerleri o yanlışı hep bir ağızdan savunurken, onların tersine davranabiliyor muyuz? İşte 1953 yılında Solomon Asch soyadını verdiği bu "Uyma deneyini" bir grup denek üzerinde gerçekleştirmiştir.

Deneyin uygulanışı; bir grup deneği onlara görsel test yapacağız diyerek sıra sıra diğer bir grup önceden ayarlanmış katılımcılar ve uzmanlarla basit sorulu bir sınava tabii tutmaktır. Deneydeki asıl amaç diğer ayarlanmış insanlar bilerek yanlış cevap verdiğinde, denek kişinin cevabı da bu doğrultuda değişip değişmediğini gözlemlemektir. Yani uyma deneyinde amaç; denek kişinin gruptaki diğer önceden ayarlanmış katılımcıların cevaplarına uyup uymadığını gözlemektir. 

Sorular Oldukça Basittir

 

1. Soru: Solda görünen çubuk, sağdaki numaralandırılmış çubukların hangisine eşittir.

 

Birinci soruda katılımcılar, deneğin güvenini kazanmak için  her biri 2 diyerek doğru cevabı vermiştir. 

İkinci soru da yine aynı mantıkta başka çubuklardan oluşuyor.

 

İkinci soruda da aynı şekilde katılımcılar deneğin güvenini kazanmak için 3 diyerek doğru cevabı vermiştir. 

Fakat üçüncü soruda denekler doğru cevap 3 olmasına rağmen, her bir ağızdan gayet kendinden emin bir şekilde 1 cevabını vermiştir. Daha sonra uzmanlar en son yanıt verecek olan deneğin cevabını almıştır.

 

Deneyin Sonuçları 

Deneyin sınavında toplamda 18 adet soru sorulmuştur. Önceden ayarlanmış katılımcılar deneğin güvenini kazanmak için bunların 2 sine doğru cevap vererek, diğer sorulara kendilerine tembih edildiği üzere yanlış cevabı vermiştir. 

Deneklerin; 

%75 i çoğunluğun en az bir yanlış cevabına aynı yanlış cevabı vermiştir. 

%25 i çoğunluğun cevabından hiç etkilenmeyerek soruların  doğru cevabı vermiştir.

%63.2 si soruların yarısından coğunda doğru cevabı vermeyi tercih etmiştir.

%5 i  tamamen grubun verdikleri cevabları vermiştir.

%7 si yarı yarıya coğunluğa uymuştur.